Taalverwerving theorieën

• Behaviorisme – Kinderen leren taal door imitatie en bekrachtiging via positieve of negatieve feedback.
• Creatieve constructie theorie – Kinderen ontdekken en construeren zelf taalregels op basis van hun omgeving, ook als ze daarbij fouten maken.
• Interactionele benadering – Taalverwerving gebeurt door sociale interactie, waarbij communicatie met anderen essentieel is voor taalontwikkeling.

Taalverwerving periodes

Prelinguale periode (0-1 jaar)

Deze periode vindt plaats vóórdat een kind echte woorden spreekt en taal actief gebruikt.

• Huilen – Kind kan door middel van huilen aangeven dat het honger heeft of ongemak ervaart.
• Vocaliseren – Vanaf 6 weken begint een kind klanken te onderscheiden en probeert het klinkers (vocalen) te produceren.
• Vocaal spel – Vanaf 4 maanden experimenteert een kind met verschillende klanken, lengte, hoogte en volume.
• Brabbelen – Vanaf 7 maanden speelt het kind met klankgroepen zoals “dadada” of “mamama”.

Linguale periode

Deze periode begint wanneer een kind zijn eerste woordjes spreekt en zich actief taal eigen maakt.

Vroeg-linguale periode (1 tot 2,5 jaar)

In deze fase maakt het kind de overgang van losse woorden naar eenvoudige zinnen.

• Eenwoordzin – Het kind gebruikt één woord om een hele boodschap uit te drukken.
• Tweewoordzin – Het kind combineert twee woorden om een eenvoudige boodschap duidelijker te maken.
• Meerwoordzin – Het kind begint korte, eenvoudige zinnen te vormen van drie of meer woorden.

Differentiatie-fase (2,5 tot 5 jaar)

Het taalgebruik wordt complexer, de woordenschat groeit snel en grammaticale structuren worden beter toegepast.

• Overgeneralisaties – Kinderen passen grammaticale regels onterecht overal toe.

Voltooiingsfase (5 tot 9 jaar)

In deze fase wordt de grammatica verder verfijnd en groeit de woordenschat sterk.

Tweetaligheid en interferentie

• Simultane tweetaligheid – Het leren van een tweede taal vóór het derde levensjaar.
• Successieve tweetaligheid – Het leren van een tweede taal na het derde levensjaar, nadat de eerste taal al is verworven.
• Interferentiefouten – Fouten die ontstaan doordat een kind taalregels van de eerste taal toepast op de tweede taal.

Luisterstrategieën

• Globaal luisteren – Luisteren naar de hoofdlijnen zonder op details te letten.
• Begrijpend luisteren – Luisteren met als doel de inhoud te begrijpen en te verwerken.
• Intensief luisteren – Luisteren naar alle details om een volledig beeld te krijgen.
• Kritisch luisteren – Luisteren en beoordelen of de informatie klopt en logisch is.
• Gericht luisteren – Luisteren naar specifieke informatie die voor jou relevant is.

Spreekdoelen

• Informeren – Feitelijke informatie overbrengen.
• Amuseren – Vermaken of een leuke ervaring geven.
• Instrueren – Uitleggen hoe iets moet gebeuren.
• Overtuigen – Iemand proberen ergens van te overtuigen.

Gesprekssoorten

• Monoloog – Eén spreker spreekt zonder directe interactie.
• Dialoog – Gesprek tussen twee personen met actieve deelname.
• Groepsgesprek – Gesprek met meerdere deelnemers waarbij ideeën en meningen worden uitgewisseld.