Lezen is een complexe vaardigheid die bij elk kind anders verloopt. Het leesgedrag van kinderen wordt beïnvloed door verschillende factoren, en er zijn diverse technieken om informatie uit teksten beter te verwerken.
7.1 Leesgedrag van Kinderen
Het leesgedrag van kinderen wordt beïnvloed door zes belangrijke factoren:
- Moeilijkheidsgraad van de tekst – Hoe lastiger de tekst, hoe meer inspanning en strategieën nodig zijn om deze te begrijpen. Een te moeilijke tekst kan demotiverend werken.
- Tekstsoort – Verhalende teksten worden vaak anders gelezen dan informatieve of instructieve teksten, waarbij meer aandacht nodig is voor structuur en inhoud.
- Leeservaring – Kinderen die vaker lezen, ontwikkelen betere leesstrategieën en kunnen sneller en effectiever informatie verwerken.
- Leesmotivatie – Wanneer een kind interesse heeft in het onderwerp van de tekst, zal het met meer aandacht en begrip lezen.
- Concentratie – Hoe beter een kind zich kan focussen, hoe makkelijker het de inhoud van een tekst begrijpt en onthoudt.
- Voorkennis – Als een kind al kennis heeft over een onderwerp, is het makkelijker om nieuwe informatie te plaatsen en verbanden te leggen.
Hoe meer deze factoren in balans zijn, hoe effectiever een kind zal lezen en begrijpen.
7.3 Technieken voor Informatie Verwerking
Bij het verwerken van informatie spelen perceptie en cognitie een grote rol.
- Perceptie – De manier waarop iemand informatie uit een tekst waarneemt via de zintuigen (vooral het zicht en gehoor).
- Cognitie – Het denkproces waarmee iemand informatie verwerkt, begrijpt, opslaat en toepast.
Studerend Lezen en Studietechnieken
Bij studerend lezen wordt een tekst niet alleen gelezen, maar ook actief verwerkt om de informatie beter te onthouden en te begrijpen. Dit gebeurt met verschillende studietechnieken, die helpen om hoofd- en bijzaken te onderscheiden en verbanden in de tekst zichtbaar te maken.
Verschillende studietechnieken
- Onderstrepen van hoofdzaken – Belangrijke woorden of zinnen in de tekst markeren om de kern van de inhoud te benadrukken.
- Zelf geformuleerde vragen met antwoorden uit de tekst – Het stellen van eigen vragen over de tekst en deze beantwoorden om het begrip te verdiepen.
- Schema maken om relaties tussen tekstdelen inzichtelijk te maken – Een schematische weergave van hoe onderdelen van de tekst samenhangen.
- Diagram tekenen om de werking van een proces of apparaat weer te geven – Een visuele voorstelling van hoe iets functioneert.
- Tekening maken van bijvoorbeeld de verspreiding van dieren over een landstreek – Een illustratie die helpt om geografische of ecologische patronen beter te begrijpen.
- Mindmap maken – Een grafische manier om verbanden tussen begrippen uit de tekst weer te geven.
- Samenvatting schrijven van de hoofdzaken uit de tekst – Het in eigen woorden herhalen van de belangrijkste informatie uit een tekst.
Belangrijke principes bij studietechnieken
Alle studietechnieken helpen om informatie beter te verwerken en te onthouden. Ze hebben drie gemeenschappelijke kenmerken:
- Hoofd- en bijzaken onderscheiden – De belangrijkste informatie wordt uit de tekst gefilterd.
- Samenhang tussen begrippen en relaties in de tekst aangeven – De structuur van de tekst wordt helder.
- Schriftelijke of visuele weergave van de tekstinhoud – De informatie wordt overzichtelijker en makkelijker te onthouden.
Samenvatting
Het leesgedrag van kinderen wordt beïnvloed door factoren zoals tekstmoeilijkheid, motivatie en voorkennis. Om informatie uit teksten beter te begrijpen, zijn er verschillende technieken zoals het onderstrepen van kernwoorden, het maken van schema’s en mindmaps, en het schrijven van samenvattingen. Door deze methoden toe te passen, leren kinderen effectiever informatie te verwerken en toe te passen in hun studie en dagelijks leven.